Regularna aktywność fizyczna odgrywa niezmiernie ważną rolę w utrzymaniu zdrowia i sprawności starszych osób, ponieważ nie tylko poprawia kondycję fizyczną, ale także samopoczucie psychiczne, pociągając za tym lepszą jakość życia i większą niezależność pacjenta. Jednak warto mieć na względzie różne ograniczenia zdrowotne pacjenta starszego, dlatego wprowadzając regularne ćwiczenia dla seniorów trzeba zastosować odpowiednie podejście tak, aby zapewnić im maksymalne korzyści z ruchu, przy jednoczesnym ich maksymalnym bezpieczeństwie.
Dlaczego w starszym wieku warto ćwiczyć?
Aktywność fizyczna wpływa świetnie na jakość życia seniora, zmniejszając m.in. ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu 2 czy osteoporozy oraz nadwagi. Skutkuje też lepszą mobilnością i poczuciem równowagi, ponieważ regularne ćwiczenia ruchowe dla seniorów wzmacniają mięśnie, zwiększają elastyczność, a także minimalizują ryzyko upadków, które mogą prowadzić do poważnych kontuzji i związanych z nimi powikłań. Nie bez znaczenia jest tu także wsparcie nastroju pacjenta, zapobieganie depresji i zredukowanie stresu związanego np. z utratą części samodzielności.
Jak bezpiecznie wprowadzić aktywność fizyczną dla seniora?
Podstawową kwestią jest konsultacja z lekarzem, w szczególności w przypadku pacjentów cierpiących na choroby przewlekłe. Zatem przed wdrożeniem jakiejkolwiek aktywności fizycznej, warto skonsultować się ze specjalistą, który oceni stan zdrowia i pomoże dobrać odpowiednie ćwiczenia dla seniora. Trzeba bowiem pamiętać, że nie każdy rodzaj aktywności ruchowej będzie wskazany bądź dla seniorów ogółem, bądź też dla konkretnej osoby. W poszczególnych kategoriach ćwiczeń można wybrać właściwe dla pacjenta aktywności. W przypadku ćwiczeń aerobowych szczególnie wskazane jest spacerowanie, w tym także nordic walking, stacjonarny rowerek do ćwiczeń dla seniora czy pływanie, które zwiększają wydolność układu krążenia. W ramach ćwiczeń siłowych trzeba wybrać takie, które zbytnio nie obciążą mięśni i stawów, np. z niewielkim obciążeniem czy taśmami oporowymi, które wzmacniają mięśnie i poprawiają stabilizację pacjenta. Sztywności stawów zapobiegają natomiast ćwiczenia rozciągające, np. w formie zajęć jogi czy pilatesu, a stabilność poprawią ćwiczenia na równowagę.
Zaczyna się od krótszych, trwających najwyżej kilkanaście minut sesji obejmujących ćwiczenia gimnastyczne dla seniorów, a następnie stopniowo wydłuża czas, dostosowując te zmiany do stanu i możliwości pacjenta. Należy unikać zbyt gwałtownego i intensywnego startu, bo może to doprowadzić do kontuzji oraz zniechęcenia pacjenta do dalszych ćwiczeń. Nie tylko intensywność ćwiczeń jest ważna. Istotna jest także ich regularność oraz dopasowanie do indywidualnych potrzeb, ponieważ każdy z seniorów ma inne możliwości i ograniczenia. Sesja treningowa zawsze też powinna zostać poprzedzona rozgrzewką, która przygotuje mięśnie i stawy do działania, a zakończona delikatnym rozciąganiem dla minimalizowania zakwasów. Ważne jest też optymalne nawadnianie organizmu w czasie ćwiczeń, a przede wszystkim słuchanie swojego ciała tak, aby nie forsować się za bardzo i nie robić czegoś na siłę.
